Chiếc Boeing 787-8 của Air India rơi khiến ít nhất 290 người chết. Trước đó, một máy bay cùng loại của American Airlines đã phải hạ cánh khẩn cấp 4 lần trong một tháng.

Thảm kịch 12/6 là vụ tai nạn gây chết người đầu tiên trong 14 năm vận hành dòng Dreamliner của Boeing. Ảnh: Shutterstock.

Ngày 12/6, chiếc Boeing 787-8 mang số hiệu VT-ANB của Air India gặp nạn sau khi cất cánh từ Ahmedabad (Ấn Độ), khiến ít nhất 290 người thiệt mạng. Đây là vụ tai nạn gây chết người đầu tiên trong 14 năm vận hành của dòng Dreamliner.

Chỉ vài tháng trước, một máy bay Boeing 787 của American Airlines đã phải hạ cánh khẩn cấp tới 4 lần trong vòng chưa đầy một tháng vì sự cố kỹ thuật. Dòng máy bay này còn gây chấn động với loạt sự cố như tụt độ cao bất ngờ khiến 50 người bị thương, cháy pin lithium-ion khiến toàn bộ phi hành đoàn bị cấm bay 3 tháng.

Trục trặc liên tục

Chiếc Boeing 787-8 Dreamliner rơi sau chưa đầy một phút cất cánh tại Ahmedabad (Ấn Độ), khiến ít nhất 290 người chết. Đây là vụ tai nạn hàng không được đánh giá là thảm khốc nhất trong nhiều năm qua.

Trước thảm kịch này, dòng máy bay Boeing 787 từng ghi nhận nhiều sự cố kỹ thuật nghiêm trọng. Đầu năm 2024, một chiếc 787 của American Airlines đã phải hạ cánh khẩn cấp liên tiếp 4 lần trong vòng 1 tháng.

Các chuyến bay từ Amsterdam, Amsterdam, Dublin, Barcelona và Zurich tới Philadelphia đều buộc phải quay đầu vì trục trặc cánh tà (bộ phận kiểm soát lực nâng khi máy bay cất và hạ cánh). Trong trường hợp nghiêm trọng nhất, máy bay phải xả nhiên liệu trên biển Bắc rồi đáp xuống sân bay ở Schiphol ở tốc độ cao bất thường.

Máy bay Boeing 787-8 va vào ký túc xá bệnh viện, nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định. Ảnh: Reuters.

Năm 2023, một chiếc 787 khác của hãng LATAM Airlines (Chile) bay từ Sydney sang Aukland bất ngờ tụt độ cao 90 m trong vài giây, khiến 50 người bị thương. Nguyên nhân được xác định là ghế cơ trưởng bị trượt tới phía trước, va vào công tắc gây mất kiểm soát tạm thời.

Chỉ 2 năm sau khi vận hành, toàn bộ đội bay 787 đã bị định chỉ khai thác trên toàn cầu trong vòng 3 tháng vì sự cố cháy pin lithium-ion. Các hãng như Japan Airlines (Nhật Bản), ANA (Nhật ) và United Airlines (Mỹ) đều báo cáo cháy hoặc hư hỏng nghiêm trọng tại khu vực pin. Sau khi sửa đổi thiết kế khoang chứa, dòng máy bay này mới được phép bay trở lại.

Dù chưa từng gây thiệt hại về người, chuỗi sự cố liên tiếp làm giới chuyên gia nghi vấn về độ ổn định và quy trình bảo dưỡng của Boeing 787 Dreamliner, dòng máy bay được quảng bá là hiện đại và tiết kiệm nhiên liệu.

Cú đánh mạnh vào uy tín

Năm 2021, kỹ sư Sam Salehpour lên tiếng tố cáo Boeing đã cắt giảm quy trình kỹ thuật trong quá trình sản xuất Dreamliner, cho phép lắp đặt các bộ phận sai lệch và đánh giá sai dữ liệu kỹ thuật. Ông cảnh báo tình trạng lắp ráp sơ sài có thể gây nứt vỡ ở phần thân máy bay sau thời gian dài sử dụng.

Một nhân viên khác là John Barnett, cựu trưởng bộ phận kiểm soát chất lượng tại nhà máy Boeing ở bang North Carolina (Mỹ), cáo buộc Boeing cố tình bỏ qua các quy trình kiểm tra nghiêm ngặt. Ông chỉ ra các vụ làm giả hồ sơ, không quan tâm hệ thống oxy khẩn cấp và nhân viên kỹ thuật để sót mảnh kim loại thừa trong dây điện.

Barnett sau đó được phát hiện tử vong trong ôtô, gây chấn động trong ngành hàng không.

Chiếc máy bay gặp nạn tại Ấn Độ được sản xuất từ năm 2013 tại nhà máy Seattle (Mỹ), trước thời điểm các tố cáo xuất hiện. Song, sự trùng hợp giữa loạt lỗi kỹ thuật và khủng hoảng nội bộ khiến dư luận đặt câu hỏi về tiêu chuẩn an toàn của dòng Dreamliner. Đây cũng là cú đánh mạnh vào uy tín của Boeing ngay trước thềm Triển lãm Hàng không Paris, Telegrahp của Anh đánh giá.

Thảm kịch hàng không ngày 12/6 làm ít nhất 290 người chết, bao gồm 241 hành khách trên chuyến bay. Ảnh: Reuters.

Về nguyên nhân thảm kịch, giới chuyên gia hàng không nhận định va chạm với chim trời có thể là nguyên nhân chính.

Ông Hemanth DP, Tổng giám đốc Học viện Đào tạo bay Châu Á – Thái Bình Dương tại Hyderabad, chia sẻ với Straits Times: “Nếu một chiếc Boeing 787 phải rơi ở độ cao chỉ khoảng 600 feet (183 m) ngay sau khi cất cánh, chắc chắn đã xảy ra một sự cố nghiêm trọng ngoài tầm kiểm soát”.

Chuyên gia cho rằng còn quá sớm để ra kết luận chính xác nhưng nhắc đến chi tiết “một đàn chim lớn” và cả hai động cơ đồng thời hút phải chim có thể là vấn đề.

Va chạm chim trời là một trong những rủi ro phổ biến nhất trong ngành hàng không, thường xảy ra ở độ cao thấp khi máy bay đang cất cánh, hạ cánh hoặc bay gần mặt đất. Nếu chim bị hút vào động cơ hoặc va vào kính chắn gió, cánh và các bộ phận quan trọng, nguy cơ xảy ra tai nạn là rất cao. Thống kê cho thấy hơn 90% các vụ va chạm chim xảy ra ở độ cao thấp.