Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Lân Cường đã từ trần, hưởng thọ 84 tuổi. (Ảnh: Vietnamnet)

Phó Giáo sư, Tiến sỹ, nhạc sỹ Nguyễn Lân Cường đã trút hơi thở cuối cùng vào sáng 6/5 tại Bệnh viện Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội, sau thời gian chống chọi với bệnh ung thư dạ dày. Ông hưởng thọ 84 tuổi.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Lân Cường sinh năm 1941, là người con thứ tư trong một gia đình trí thức danh tiếng, con trai của cố Giáo sư-Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân.

Các anh chị em của ông đều là những gương mặt tiêu biểu trong nhiều lĩnh vực: Giáo sư Nguyễn Lân Dũng (sinh học), Giáo sư Nguyễn Lân Hùng (nông nghiệp), nhạc sỹ Nguyễn Lân Tuất (âm nhạc, hoạt động tại Nga)…

Ông tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Hà Nội, ngành Sinh học, Thực tập sinh tại Viện Hàn lâm Cộng hòa dân chủ Đức (1978-1980) và Viện Hàn lâm Liên Xô (1988-1990); Ông đạt học vị Phó Tiến sỹ năm 1994 và Phó Giáo sư năm 2002. Ông là Nghiên cứu viên cao cấp của Viện Khảo cổ học Việt Nam từ năm 2003 và nghỉ hưu năm 2007.

Trong lĩnh vực khoa học, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Lân Cường được xem là người đặt nền móng cho ngành cổ nhân học hiện đại ở Việt Nam. Ông từng giữ cương vị Tổng Thư ký Hội Khảo cổ học Việt Nam.

Ông dành trọn cuộc đời để nghiên cứu về nguồn gốc loài người trên đất Việt, là chủ nhiệm hàng loạt đề tài cấp quốc gia về nghiên cứu, phục chế và tu bổ di cốt người cổ.

Ông đã nghiên cứu và xử lý hơn 1.000 bộ di cốt người cổ, được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác nhận là người nghiên cứu nhiều nhất các di cốt người cổ tại Việt Nam – lên tới 1.093 cá thể. Tên tuổi của ông gắn liền với nhiều công trình khảo cổ học lớn, tiêu biểu như: Đặc điểm nhân chủng cư dân văn hóa Đông Sơn ở Việt Nam; Nghiên cứu về đặc điểm hình thái, chủng tộc và bệnh lý răng người cổ thuộc thời đại kim khí ở miền Bắc Việt Nam; Nghiên cứu về di cốt tại Hoà Diêm (Khánh Hoà), di chỉ Vườn Chuối (Hà Nội), cũng như các đề tài quốc gia về phục chế, tu bổ bốn nhục thân thiền sư tại các chùa Đậu (Hà Nội), Tiêu Sơn và Phật Tích (Bắc Ninh).
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Lân Cường tại di chỉ Vườn Chuối (Hà Nội) năm 2024. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Không chỉ nổi bật trong khoa học, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Lân Cường còn là một nhạc sỹ tài hoa, từng đảm nhiệm vai trò Phó Chủ tịch Thường trực Hội Âm nhạc Hà Nội, Trưởng ban Kiểm tra Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội, chỉ huy Dàn hợp xướng Hanoi Harmony – nơi ông góp phần đưa nghệ thuật hợp xướng trở nên gần gũi hơn với công chúng Thủ đô.

Ông để lại hơn 70 tác phẩm âm nhạc, phần lớn là ca khúc và hợp xướng dành cho thiếu nhi, thanh niên và lực lượng vũ trang. Nhiều ca khúc đã trở nên quen thuộc như “Vị tướng của lòng dân,” “Về đi em,” “Bài ca về những người lính đảo”…

Với những đóng góp ấy, ông đã nhận 18 giải thưởng âm nhạc từ các tổ chức như Hội Âm nhạc Việt Nam, UNICEF, Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, Bộ Tư lệnh Hải quân…

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Lân Cường còn có một tình yêu thầm lặng với hội họa. Ông bắt đầu vẽ tranh sơn dầu từ năm 1962. Một trong những tác phẩm đáng chú ý của ông là cuốn sách “Bộ xương người nói với bạn điều gì?” gồm 320 hình minh họa bộ xương người do chính ông vẽ, giúp độc giả tiếp cận kiến thức khoa học một cách sinh động và gần gũi./.