Theo quy định, cơ quan thuế chỉ thu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) dựa vào bản chất giao dịch, không phụ thuộc vào việc tiền chuyển qua tài khoản hay không.

Khi giao dịch trực tuyến ngày càng phổ biến, không ít người lo lắng rằng chỉ cần tiền “chui” vào tài khoản cá nhân là có thể bị cơ quan thuế truy thu. Tuy nhiên, theo chuyên gia, chỉ khi khoản tiền đó thực sự thuộc thu nhập chịu thuế, như kinh doanh, lương hoặc hoa hồng, thì mới bị tính thuế TNCN – còn lại đều có 9 trường hợp rõ ràng được miễn.

Theo quy định, cơ quan thuế chỉ thu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) dựa vào bản chất giao dịch, không phụ thuộc vào việc tiền chuyển qua tài khoản hay không.

Nếu khoản tiền mang tính cống hiến – lợi nhuận, như công việc, dịch vụ, lãi vay doanh nghiệp hay chênh lệch bất động sản, thì người nhận phải khai và nộp thuế. Ngược lại, các giao dịch dân sự, hỗ trợ, vay mượn… được miễn trừ.

5 khoản tiền bắt buộc đóng thuế

Lương, tiền công và phụ cấp

Thu nhập từ các nguồn làm việc, hợp đồng lao động, thưởng, phụ cấp đều là đối tượng chịu thuế TNCN theo biểu thuế lũy tiến

Thu nhập từ kinh doanh, bán hàng online

Nếu tài khoản cá nhân nhận tiền từ bán hàng, cung cấp dịch vụ và doanh thu từ 100 triệu đồng/năm, bạn phải nộp thuế TNCN và thuế GTGT

Hoa hồng, phí dịch vụ

Phí tư vấn, môi giới hay dịch vụ chuyển tiền hộ có phí đều được coi là thu nhập chịu thuế. Chỉ phần tiền phí mới bị đánh thuế

Lãi cho vay với tổ chức/doanh nghiệp

Nếu cá nhân cho doanh nghiệp vay và nhận lãi, khoản lãi phải chịu thuế 5% – do bên vay khấu trừ trước khi trả

Chênh lệch bất động sản khi khai gian lận

Việc bán nhà đất đúng khai báo đã đóng thuế 2% tại công chứng sẽ không đánh thuế thêm. Nhưng nếu kê khai giá thấp so với thực nhận, cơ quan thuế có quyền truy thu phần chênh lệch

9 trường hợp không phải nộp thuế

Các chuyên gia và đại diện cơ quan thuế xác nhận có 9 loại giao dịch không bị đánh thuế TNCN, bao gồm:

Vay mượn hoặc hỗ trợ giữa người thân, bạn bè, vợ/chồng.
Lương sau khi đã đóng thuế mà cá nhân chuyển cho người khác.
Kiều hối từ người thân ở nước ngoài, chuyển qua hệ thống ngân hàng chính thức.
Thu hộ – chi hộ: ví dụ như shipper thu COD hoặc nhân viên thu hộ tiền xăng.
Dịch vụ chuyển/rút tiền hộ: phần phí nếu có mới chịu thuế, phần gốc không chịu.
Tiền để đáo hạn khoản vay: nhận xong chuyển đi ngay.
Lãi cho vay cá nhân nhỏ lẻ (họ, hụi, vay giữa người thân).
Bán bất động sản đã nộp thuế đủ và đúng thực tế.
Lương từ nước ngoài đã đóng thuế tại địa phương và chuyển về Việt Nam.

Cần làm gì để an tâm giao dịch?

Minh bạch mục đích giao dịch: Viết rõ nội dung chuyển khoản (ví dụ: “vay tiền”, “đền tiền mừng”), giúp giải trình nếu cơ quan thuế kiểm tra

Giữ chứng từ đầy đủ: hợp đồng, hóa đơn, xác nhận dịch vụ hoặc thông tin chuyển khoản.
Phân biệt rõ tài khoản cá nhân và kinh doanh: sử dụng tài khoản riêng, kê khai đúng với loại thu nhập.
Kê khai trung thực: đặc biệt với bất động sản, doanh nghiệp, tiền lãi vay,… nên khai và đóng thuế đúng để tránh bị truy thu và phạt.

Đại diện Cục Thuế khẳng định: không phải mọi khoản tiền chuyển vào tài khoản cá nhân đều bị áp thuế. Thuế chỉ áp dụng khi đó là đầu ra từ hoạt động kinh doanh, dịch vụ có thu phí.

Ngân hàng chỉ cung cấp dữ liệu cho cơ quan thuế khi có dấu hiệu nghi vấn (ví dụ doanh thu cao nhưng khai thấp). Với các giao dịch dân sự, hỗ trợ hay vay mượn nhỏ, cơ quan thuế không triển khai truy xét đại trà .

Không phải tiền nào chuyển vào tài khoản cá nhân cũng bị đánh thuế. Quan trọng là phân biệt rõ loại thu nhập để khai báo đúng. Giao dịch dân sự nhỏ, hỗ trợ, vay mượn… không chịu thuế. Nhưng lương, phí, hoa hồng, thu nhập từ kinh doanh hoặc chênh lệch bất động sản khai gian lận sẽ chịu thuế TNCN theo luật định.