Luật Bảo hiểm xã hội 2024 mở rộng diện tham gia BHXH bắt buộc với nhiều nhóm đối tượng, trong đó có chủ hộ kinh doanh cá thể.

Ngày 9 tháng 6 năm 2025, báo Đời sống Pháp luật đưa tin “BHXH bắt buộc có gì mới từ 1/7/2025?”. Nội dung như sau:

Các nhóm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc mới từ 1/7/2025

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025, trong đó mở rộng nhóm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Cụ thể:

– Người làm việc không trọn thời gian (bán thời gian), có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất. Đây là điểm mới so với quy định hiện hành là người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc thời hạn từ 1 tháng trở lên thuộc nhóm bắt buộc.

– Người làm việc theo hợp đồng (không có tên là hợp đồng lao động) nhưng có nội dung thể hiện việc trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.

– Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố (lưu ý giới hạn ở chế độ hưu trí và tử tuất).

– Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ.

– Quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện vốn nhà nước, người đại diện vốn của doanh nghiệp, thành viên hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc, thành viên ban kiểm soát/kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không hưởng lương.

– Lực lượng dân quân thường trực.

Riêng đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, mặc dù thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014, nhưng chỉ giới hạn ở chế độ hưu trí và tử tuất. Từ ngày 1/7/2025, nhóm này được mở rộng hưởng đầy đủ chế độ bảo hiểm xã hội (thêm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động).

Tuy nhiên, theo công văn 03/CV-BCĐ ngày 15/4/2025 của Ban chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, dự kiến sẽ kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã hiện nay kể từ ngày 1/8/2025.

Khi đó, chính quyền địa phương sẽ xem xét, sắp xếp, bố trí người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tham gia công tác tại thôn, tổ dân phố và thực hiện chế độ, chính sách đối với các trường hợp không bố trí công tác theo quy định.

Ảnh minh họa

Mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc mới

Từ 1/7/2025, tỉ lệ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của người lao động và người sử dụng lao động như sau:

Đối với người lao động, tỉ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc là 10,5%. Trong đó, 8% bảo hiểm xã hội (quỹ hưu trí – tử tuất), 1,5% bảo hiểm y tế và 1% bảo hiểm thất nghiệp.

Đối với người sử dụng lao động, tỉ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc là 21,5%, bao gồm 17,5% bảo hiểm xã hội (trong đó 14% cho chế độ hưu trí, 3% cho chế độ ốm đau – thai sản và 0,5% chế độ tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp), 3% bảo hiểm y tế và 1% bảo hiểm thất nghiệp.

Tuy nhiên, các mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc (tổng cộng là 32%) trên chỉ áp dụng cho người lao động Việt Nam.

Ngày 4 tháng 6 năm 2025, báo Tin tức đăng tải thông tin “Các nhóm đối tượng mới tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2025”. Nội dung như sau:

Trong đó, nội dung mới nổi bật của Luật BHXH 2024 là việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Điều này góp phần quan trọng trong việc thể chế hóa các quan điểm, đường lối cải cách về an sinh xã hội và sửa đổi các vướng mắc từ thực tiễn.
Vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện.
Cụ thể, theo quy định tại Điều 2 Luật BHXH 2014 (hiện đang áp dụng) và Điều 2 Luật BHXH 2024 (áp dụng từ ngày 1/7/2025) cho thấy Luật BHXH 2024 đã mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gồm:

-Người lao động làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất (hiện hành chỉ quy định người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc)

– Người làm việc theo hợp đồng không mang tên hợp đồng lao động nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên;

– Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố;

– Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ;

– Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không hưởng tiền lương.

– Lực lượng dân quân thường trực.

Riêng đối với người hoạt động không chuyên trách cấp xã thì mặc dù thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo Luật BHXH 2014 nhưng chỉ giới hạn ở chế độ hưu trí và tử tuất. Từ ngày 01/7/2025, nhóm này được mở rộng hưởng đầy đủ chế độ BHXH (thêm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động).

Tuy nhiên, theo Công văn 03/CV-BCĐ ngày 15/4/2025 của Ban chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp thì dự kiến sẽ kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã hiện nay kể từ ngày 1/8/2025. Khi đó chính quyền địa phương sẽ xem xét, sắp xếp, bố trí người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tham gia công tác tại thôn, tổ dân phố và thực hiện chế độ, chính sách đối với các trường hợp không bố trí công tác theo quy định.

Mức đóng BHXH bắt buộc của người lao động từ ngày 1/7/2025

Căn cứ Điều 32, Điều 33 và Điều 34 Luật BHXH 2024 quy định tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc của người lao động và người sử dụng lao động từ ngày 1/7/2025 như sau:

– Đối với người lao động: tỷ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc là 10,5%, bao gồm BHXH 8% (quỹ hưu trí tử tuất); bảo hiểm y tế 1,5%; bảo hiểm thất nghiệp 1%.

– Đối với người sử dụng lao động: tỷ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc là 21,5%, bao gồm BHXH 17,5% (14% cho chế độ hưu trí; 3% cho chế độ ốm đau – thai sản; 0,5% chế độ tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp); bảo hiểm y tế 3% ; bảo hiểm thất nghiệp 1%.

Theo đó, căn cứ quy định nêu trên thì tỷ lệ đóng BHXH từ ngày 01/7/2025 không có sự thay đổi so với quy định tại Luật BHXH 2014; bên cạnh đó, theo Điều 5 Luật BHXH 2024 thì mức đóng BHXH bắt buộc được tính trên cơ sở tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc.

Mức đóng BHXH bắt buộc trên áp dụng đối với lao động Việt Nam.