So với quy định hiện hành, dự thảo Thông tư quy định về khen thưởng và kỷ luật đối với học sinh tăng các hình thức khen thưởng và giảm nhẹ hình thức kỷ luật

Ngày 10/05/2025 Dân trí đưa tin “Giáo viên không được “mắng” học sinh tiểu học theo quy định kỷ luật mới”. Nội dung chính như sau: 

Không được “mắng” học sinh tiểu học, không ghi thông tin kỷ luật trong học bạ

Thông tư gần nhất quy định riêng về khen thưởng, kỷ luật học sinh là Thông tư 08, được ban hành từ năm 1988, tức cách đây 37 năm.

Theo quy định này, tùy theo mức độ vi phạm mà học sinh bị kỷ luật bằng các hình thức: khiển trách trước lớp, khiển trách trước hội đồng kỷ luật của nhà trường, cảnh cáo trước toàn trường, đuổi học 1 tuần và đuổi học 1 năm.

Năm 2020, khi Thông tư 28 về Điều lệ trường tiểu học và Thông tư 32 về Điều lệ trường THCS, THPT, trường phổ thông có nhiều cấp học ra đời, Thông tư 08 không bị thay thế hoàn toàn. Các trường phải áp dụng linh hoạt đồng thời cả 3 Thông tư này.

Học sinh Trường Tiểu học Mỹ Thủy, TPHCM trong một tiết học (Ảnh: Huyên Nguyễn).

Cụ thể, trường tiểu học không còn hình thức kỷ luật học sinh là đuổi học có thời hạn (tạm dừng học có thời hạn).

Cũng ở bậc tiểu học, giáo viên không được phê bình học sinh trước cả lớp, trước toàn trường và trong cuộc họp chung với cha mẹ học sinh.

Ở bậc THCS và THPT, Thông tư 32 cho phép tạm dừng học học sinh nhưng không nêu rõ về thời hạn tối thiểu và tối đa. Do đó, cách thức áp dụng hình thức kỷ luật này ở các trường khác nhau.

Thời gian tạm dừng học thông dụng nhất vào khoảng 1-5 ngày. Rất hiếm trường thực hiện tạm dừng học 1 năm với học sinh vi phạm.

Ngoài ra, dù Thông tư 32 không cấm khiển trách, cảnh cáo học sinh trước lớp, trước toàn trường như quy định trong Thông tư 08 nhưng các trường cũng bỏ hình thức này.

Thay vào đó, các biện pháp tích cực hơn đã được định hướng được áp dụng gồm: Nhắc nhở, hỗ trợ, giúp đỡ trực tiếp hoặc khiển trách, thông báo với cha mẹ học sinh nhằm phối hợp giúp đỡ học sinh khắc phục khuyết điểm.

Dự thảo Thông tư mới thay thế Thông tư 08 sẽ làm rõ các nội dung này, quy định cụ thể những hình thức kỷ luật mà nhà trường được làm và không được làm.

Theo đó, hình thức đuổi học hay tạm dừng học có thời hạn bị bãi bỏ. Hình thức khiển trách, cảnh cáo trước lớp, trước toàn trường cũng không được áp dụng.

Với học sinh tiểu học, chỉ có 2 hình thức kỷ luật là nhắc nhở và yêu cầu xin lỗi.

Giáo viên không được phê bình học sinh, tức không được dùng lời nói có tính nhấn mạnh và thái độ nghiêm khắc với học sinh – theo định nghĩa trong dự thảo thông tư.

Đồng thời, nhà trường không được lưu vào hồ sơ và học bạ của học sinh tiểu học thông tin kỷ luật học sinh.

Với học sinh THCS và THPT, có 3 biện pháp kỷ luật được áp dụng là: nhắc nhở, phê bình và yêu cầu viết kiểm điểm.

Ngoài ra, nhà trường, giáo viên cần thực hiện một số hoạt động hỗ trợ học sinh để khắc phục hành vi vi phạm gồm: Khuyên bảo, động viên để học sinh tự nhận thức được hành vi vi phạm; theo dõi, tư vấn, hỗ trợ học sinh vi phạm trong quá trình khắc phục; yêu cầu học sinh thực hiện một số hoạt động phù hợp để khắc phục; phối hợp với gia đình học sinh và các lực lượng khác để tư vấn, hỗ trợ học sinh khắc phục hành vi vi phạm.

Dự thảo thể hiện quan điểm đặt vai trò trách nhiệm của nhà trường lên trên hết trong việc giúp học sinh sửa lỗi. Nhà trường phải thực hiện các biện pháp từ nhắc nhở, phê bình đến khuyên bảo, động viên, theo dõi, tư vấn…

Biện pháp phối hợp với gia đình học sinh và các lực lượng khác để tư vấn, hỗ trợ học sinh khắc phục hành vi vi phạm được đặt ra sau cùng.

Tặng giấy khen của hiệu trưởng cho học sinh phải tổ chức trang trọng

Tương tư như quy định về kỷ luật, quy định khen thưởng học sinh hiện hành được áp dụng chủ yếu theo Thông tư 28 và Thông tư 32.

Theo đó, học sinh có thành tích trong học tập và rèn luyện được khen thưởng bằng các hình thức: Tuyên dương trước lớp hoặc trước toàn trường; khen thưởng các danh hiệu học sinh; cấp giấy chứng nhận, giấy khen, bằng khen và các hình thức khen thưởng khác.

Dự thảo Thông tư mới cơ bản giữ nguyên các hình thức khen thưởng này, nhưng quy định chi tiết, cụ thể hơn nhằm tăng tính chất trang trọng của việc khen thưởng.

Cụ thể, dự thảo nêu rõ 4 hình thức khen thưởng tương ứng với mức độ của mỗi hành vi tốt hoặc thành tích tốt của học sinh, gồm: tuyên dương trước lớp, tuyên dương trước toàn trường, giấy khen của hiệu trưởng, thư khen và các hình thức tuyên dương khác.

Giấy khen của hiệu trưởng không chỉ dành cho học sinh đạt thành tích cao trong học tập rèn luyện mà còn dành cho học sinh tích cực tham gia hoạt động cộng đồng, có nhiều đóng góp cho lớp, trường, công tác Đoàn Đội.

Đồng thời, việc tổ chức tặng giấy khen cho học sinh phải trang trọng, thời điểm phù hợp để kịp thời động viên, khuyến khích, tôn vinh, nêu gương đối với học sinh.

Quy định hiện hành không yêu cầu nhà trường phải tổ chức hoạt động trao tặng giấy khen này.

Trước đó ngày 0/04/2022, VTV online đưa tin “Giáo viên không được “mắng” học sinh tiểu học theo quy định kỷ luật mới”. Nội dung chính như sau: 

Ngày 23/4 trên mạng xã hội xuất hiện 2 đoạn clip ngắn ghi lại cảnh một thầy giáo tát vào mặt học sinh nam 2 cái và một cô giáo khác lấy sách vở trong cặp học sinh rồi thả xuống đất. Qua xác minh, sự việc xảy ra tại lớp 7/8 và lớp 9/8, Trường Trung học cơ sở Ngô Thời Nhiệm, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai.

Sau khi đăng tải, hai clip được chia sẻ trên mạng xã hội, đồng thời, rất nhiều bình luận tỏ ra bức xúc vì hành động của thầy giáo, cô giáo. Sau khi phát hiện vụ việc, Phòng Giáo dục huyện Định Quán đã yêu cầu 2 thầy giáo và cô giáo viết bản tường trình. Hội đồng nhà trường đã họp hội đồng sư phạm và viết bản kiểm điểm tự nhận hình thức kỷ luật.

Trước đây, cũng đã từng xảy ra rất nhiều vụ việc thầy cô giáo có hành vi bạo lực, xúc phạm đến học sinh. Đây là hành vi vi phạm pháp luật, nếu mức độ nghiêm trọng có thể xử lý hình sự. Cụ thể, theo Nghị định 04/2021/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực giáo dục thì giáo viên vi phạm quy định về kỷ luật người học; xúc phạm danh dự, nhân phẩm, xâm phạm thân thể người học được quy định như sau:

“Điều 28. Vi phạm quy định về kỷ luật người học; xúc phạm danh dự, nhân phẩm, xâm phạm thân thể người học; vi phạm quy định về chính sách đối với người học.

Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với tổ chức có một trong các hành vi sau (mức phạt đối với cá nhân từ 2.500.000 đến 5.000.000 đồng):

– Kỷ luật người học không đúng quy định của pháp luật hiện hành;

– Xúc phạm danh dự, nhân phẩm, xâm phạm thân thể người học nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.”

Ngoài ra, phải xin lỗi công khai người bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm; xâm phạm thân thể, trừ trường hợp người bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm; xâm phạm thân thể hoặc người đại diện hợp pháp của người học là người chưa thành niên có yêu cầu không xin lỗi công khai.

Bên cạnh đó, hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của giáo viên có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, căn cứ quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 như sau:

“Điều 155. Tội làm nhục người khác

1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm…

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 5 năm:

a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên

b) Làm nạn nhân tự sát.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm”.

Như vậy, hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác có thể bị xử phạt tù mức cao nhất đến 5 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề và làm các công việc từ 1 đến 5 năm.