Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề xuất nghị quyết sáp nhập tỉnh thành có hiệu lực ngay từ ngày được Quốc hội thông qua 12/6 – thay vì từ 1/7 như đề nghị của Chính phủ.

Sáng 11/6, Quốc hội xem xét tờ trình của Chính phủ về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng, thay mặt cơ quan thẩm tra, tán thành với phương án sắp xếp như trong Đề án.

Theo ông Tùng, Chính phủ đề xuất nghị quyết có hiệu lực từ 1/7, song Ủy ban cho rằng nên tính hiệu lực ngay từ thời điểm nghị quyết được Quốc hội biểu quyết thông qua. Việc này nhằm tạo cơ sở pháp lý sớm cho các địa phương triển khai bàn giao, chuẩn bị điều kiện cần thiết để chính quyền mới ở đơn vị hành chính sau sắp xếp có thể đi vào hoạt động đúng kế hoạch của Trung ương.

Theo chương trình kỳ họp vừa điều chỉnh, Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh vào chiều nay (11/6), thảo luận tại hội trường và biểu quyết thông qua vào sáng 12/6.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Theo đề xuất của Chính phủ, 11 tỉnh, thành phố giữ nguyên hiện trạng, trong đó 10 địa phương đáp ứng đủ tiêu chuẩn gồm: Hà Nội, TP Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh; riêng Cao Bằng là tỉnh có yếu tố đặc thù. 52 đơn vị hành chính cấp tỉnh còn lại sẽ được sắp xếp thành 23 tỉnh, thành mới.

Sau sắp xếp, cả nước sẽ có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, bao gồm 6 thành phố trực thuộc Trung ương và 28 tỉnh: Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lạng Sơn, Cao Bằng, Tuyên Quang, Lào Cai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Ninh, Hưng Yên, Ninh Bình, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Đắk Lắk, Đồng Nai, Tây Ninh, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cà Mau và An Giang.

Sáp nhập tỉnh để mở rộng không gian phát triển

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết quá trình sắp xếp được đảm bảo thận trọng, kỹ lưỡng, khoa học, tuân thủ Hiến pháp và pháp luật. Mục tiêu cao nhất là phát triển đất nước; kết hợp hài hòa giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển; có tầm nhìn dài hạn, bảo đảm ổn định lâu dài.

Việc sắp xếp phát huy tiềm năng, lợi thế, mở rộng không gian phát triển của đơn vị hành chính; tạo điều kiện để mỗi địa phương và cả nước phát triển đồng đều, nhanh, mạnh và bền vững, hình thành các trung tâm kinh tế mới có sức cạnh tranh cao hơn ở tầm khu vực và trên thế giới.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Chính phủ khẳng định việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh không chỉ là tổ chức lại bộ máy, mà còn là cơ hội để đổi mới, nâng cao năng lực quản trị, tạo nền tảng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương.

Theo thống kê, tổng số cán bộ, công chức, viên chức theo định mức biên chế tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp tỉnh thuộc 52 địa phương nằm trong diện sắp xếp là khoảng 447.600. Hiện các địa phương này có 38.182 trụ sở công cấp tỉnh; dự kiến tiếp tục sử dụng khoảng 34.000 trụ sở và dôi dư khoảng 4.200 trụ sở.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương khẩn trương sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí cán bộ, công chức, người lao động phù hợp, đồng thời xử lý đồng bộ các vấn đề liên quan đến tài chính công, tài sản công sau sắp xếp.

Chính quyền các tỉnh, thành phố mới hình thành cần xây dựng kế hoạch cụ thể triển khai Nghị quyết của Quốc hội; chủ động chuẩn bị các điều kiện cần thiết, bảo đảm quy trình, thủ tục chuyển giao chức năng, nhiệm vụ giữa các cấp chính quyền – đặc biệt từ cấp huyện về cấp tỉnh và cấp xã được thực hiện thông suốt, kịp thời.